Marina Abramović

Deze week ging ik naar de tentoonstelling over Marina Abramović in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Mocht je nog tijd hebben; ga dat zien!

Marina Abramović is ’s werelds bekendste performancekunstenaar.
Deze bijzondere dame is een inspiratiebron voor een wereldwijde groep theatermakers en kunstliefhebbers. Ze staat erom bekend tot het uiterste te gaan om haar ‘kunst’ te kunnen verwezenlijken.
Zo heeft ze bijvoorbeeld een aantal uur geruild met een sekswerker op de Wallen waarbij de dame van lichte zeden opeens een kunsttentoonstelling ging leiden en Abramović dus in haar plaats een aantal uur achter het raam ging zitten.

Het is niet verrassend dat Abramović met deze tentoonstelling terugkeert naar Nederland. Ze heeft namelijk van 1976 tot 2002 in Amsterdam gewoond.

Mocht er nog steeds geen belletje zijn gaan rinkelen dan kun je haar misschien kennen van haar meest beroemde experiment namelijk:
“Rhythm 0” uit 1974 waarin Abramović zes uur achter elkaar aan een tafel zat. Op de tafel lagen 72 verschillende objecten variërend van alledaagse tot potentieel gevaarlijke voorwerpen, zoals een roos, een veer, een bijl en zelfs een pistool met één kogel. Het publiek werd uitgenodigd om alles met Abramović en de objecten te doen, zonder enige tussenkomst of beperkingen. Het resultaat was een intens en soms verontrustend experiment, waarbij mensen Abramović op verschillende manieren benaderden, zowel vriendelijk als agressief, en waarbij de grenzen tussen toeschouwer en performer vervaagden. Het ging zelfs zover dat één van de bezoekers het geladen pistool tegen Abramović haar hoofd aan hield.

Abramović staat erom bekend haar lichaam en geest tot het uiterste te drijven door middel van haar kunstwerken. Meerdere malen heeft ze zichzelf uitgehongerd, fysiek afgemat en gekampt met slaaptekort. Ik denk dat daar ook de fascinatie van mij en velen met mij zit voor haar kunst. De grenzen die ze opzoekt en verlegt, zijn grenzen waar de meeste mensen helemaal niet eens bij in de buurt willen komen. In het verleden heb ik het wel geprobeerd. Ik ben een aantal jaar geleden bijvoorbeeld op stilte retraite geweest.
Iets waarvan het idee alleen al de meeste mensen de stuipen op het lijf jaagt.
Vastberaden ging ik erheen. Het zou tien dagen duren die stilte retraite in België. De eerste vier dagen hield ik redelijk goed vol. Op dag vijf begon ik emotioneel enorm af te zien en toen ben ik aan het einde van dag vijf halsoverkop vertrokken. Mijn grens was bereikt en ik durfde er niet overheen te gaan. Zodra ik ongemak voel, probeer ik dat te ontvluchten of te verdoven.

Ik zou zo’n stilte retraite denk ik niet snel nog eens proberen en toch raad ik het andere mensen altijd aan om te doen. Je grenzen verleggen en het ongemak verdragen, laat staan opzoeken, is iets wat we in onze Westerse maatschappij al heel lang niet meer doen. Mijn fascinatie voor mensen die hun grenzen verleggen werd opnieuw aangewakkerd door de tentoonstelling van Abramović.

Het is denk ik dezelfde reden waarom ik Kamp van Koningsbrugge zo intrigerend vind.
Toen ik laatst een aflevering aan het kijken was vroeg mijn vriendin: “Zou je niet mee willen doen? Is dat niet een mooi doel om naartoe te werken?”
Ik vond het schattig hoe ze mij probeerde te stimuleren terwijl ik daar met mijn 30 kilo overgewicht langzaam één lag te worden met de bank. Mijn lieve vriendin en allertrouwste fan. Ik zou het daar nog geen drie uur vol houden, net als meneer van Koningsbrugge zelf trouwens.

Maar een tussenvariant lijkt me wel wat. Expeditie Robinson bijvoorbeeld. Dat zouden twee vliegen in één klap zijn. Afvallen op landelijke televisie én mijn grenzen verleggen.